Door Kevin Van Nunen

De verbazing was groot toen bleek dat Huntelaar het treffen tussen Ajax en FC Utrecht vanaf de bank moest meemaken. Dolberg kreeg weer eens de kans, terwijl we enkele dagen eerder hoorden dat hij niet eens meer officieel eerste Ajaxspits is. Dat was tot dusver wel zo.

Ajax werkte tegen Utrecht een belabberde wedstrijd af en hoewel de nood groot was, mocht Huntelaar niet eens invallen. Hoe populair Keizer zich hiermee maakt, zal nog moeten blijken. Dat de gevolgen groot zijn, is allang evident. En waarom het niet klopt dat Huntelaar plaats moest maken, zal blijken uit deze analyse.

De discussie over de juiste nummer negen speelt al sinds de zomer, omdat Ajax blijkbaar niet zonder de helpende hand van Huntelaar kan. Die helpende hand is trouwens geen garantie voor succes, zo bleek tegen Rosenborg BK. Huntelaar wist Ajax wel langs VVV-Venlo te helpen. Daarom kon een basisplaats niet uitblijven.

De ervaring van Huntelaar helpt Ajax dus nog wel eens verder, terwijl Dolberg vooral met zichzelf worstelt. De Deen is even stoïcijns als altijd, maar dat is voorlopig ook het enige dat aan de Dolberg van zijn debuutseizoen doet denken. In Dolbergs vormdip schuilt dan ook de reden voor de vele speelminuten van Huntelaar.

De discussie over de spitspositie kreeg een nieuwe impuls door het pijnlijke verlies (1-2) tegen Utrecht. Wij wilden antwoord op de vraag wie de eerste spits van Ajax moet zijn en richtten ons tot Opta Sports, dat ons van cijfers voorzag. De conclusie blijkt op dit moment vrij duidelijk.

We vergelijken cijfers van Dolberg en Huntelaar op basis van eredivisieduels. Het heeft weinig zijn om een paar bekerpotjes tegen amateurs van invloed te laten zijn, al blijkt Dolberg met iets minder tegenstand nog altijd de weg naar het doel te kennen: drie doelpunten, plus een assist.

Tabel 1: Een eerste blik op de statistieken van Huntelaar en Dolberg.

Kijk eens goed naar de cijfers van tabel 1. Huntelaar was dit seizoen direct betrokken bij 8 doelpunten van Ajax, Dolberg komt niet verder dan een hoofdrol bij 2 goals. Het klopt natuurlijk wel dat ‘The Hunter’ veel meer speeltijd krijgt, maar wat ook opvalt is het grote verschil in assists.

Dolberg lijkt op het eerste gezicht de meevoetballende spits die Ajax zo dierbaar is, eentje die ook kansen creëert voor zijn teamgenoten, terwijl ‘The Hunter’ bekendstaat als een pure afmaker. Om te kijken of dit stempel terecht is, duiken we wat dieper in de cijfers.

Tabel 2: Dieper inzoomen op de statistieken van Huntelaar en Dolberg.

We leggen in tabel 2 de aanvallende statistieken van Dolberg en Huntelaar naast elkaar, omgerekend naar een waarde per 90 minuten speeltijd. Het blijkt dat KJH op bijna alle aanvallende vlakken meer aan het spel van Ajax bijdraagt dan Dolberg. Per 90 minuten schiet Huntelaar alleen al twee ballen meer, waarvan eentje ook daadwerkelijk tussen de palen eindigt.

Het klopt wel dat ‘meevoetballer’ Dolberg iets meer bij het spel is betrokken dan Huntelaar en ook ietsjepietsje meer kansen creëert voor teamgenoten, maar de verschillen zijn weer te verwaarlozen omdat Dolberg veel meer uitwijkt naar de zijkanten.

Afbeelding 2 en 3: Zoek de verschillen in de touchmaps van Huntelaar (links/boven) en Dolberg (rechts/onder).

Dit blijkt ook de touchmaps van Dolberg en Huntelaar, die je kunt zien bij afbeelding 2 en 3. Dolberg zoekt de zijkant op om ruimte te maken voor middenvelders, vanwege buitenspelers die naar binnen komen en ga zo maar door. Dit zijn zaken die moeilijk in cijfers te vangen zijn, maar wel de dynamiek in een elftal verhogen.

Overigens had zo’n uitwijkmanoeuvre zondag tot een doelpunt en zelfs een voorsprong voor Ajax moeten leiden, maar het lukte Amin Younes niet om een prima voorzet van Dolberg tot doelpunt te promoveren. De Duitser liet zich verrassen door een polletje, al had hij natuurlijk gewoon moeten scoren.

Als we kijken naar doelpunten en assists die je mogelijkerwijs van een speler zou mogen verwachten, kom je uit bij zaken als Expected Goals en Expected Assists. Zoals gezegd is Huntelaar per 90 minuten bij 1,12 doelpunten (xG + xA) betrokken, Dolberg komt niet verder dan 0,71.

Dit kan puur aan kwaliteit liggen, maar we kennen de Dolberg van vorig seizoen nog en hij liet zien dat hij absoluut een volwaardige Ajaxspits kan zijn. Het was niet zomaar dat grote clubs stonden opgelijnd om hun belangstelling te tonen. Als je alleen al kijkt naar de waarde die Dolberg vertegenwoordigt, is het van belang om hem snel terug op zijn oude niveau te krijgen.

Dit lijkt alleen te kunnen door hem vertrouwen te geven en volledige wedstrijden te laten spelen. Dan komen de doelpunten vast weer vanzelf. Dat moet Keizer ook gedacht hebben toen hij een basisplaats voor Dolberg inruimde, maar het lijkt erop dat de timing nogal verkeerd was.

Dat het zo ver kwam, heeft Huntelaar echter ook een beetje aan zichzelf te danken. De spits heeft tijden gekend waarin hij minder kansen nodig had om doelpunten te maken. Op basis van de kansen die hij kreeg – denk terug aan de duels met Heracles Almelo, ADO Den Haag en Vitesse – had Huntelaar allang topscorer van de eredivisie kunnen zijn. Huntelaars conversie ligt, 19 procent om 22 procent, lager dan die van Dolberg. Misschien dat hij hierom niet onaantastbaar is.

Het kwartet assists en de klik met David Neres zijn weer twee pluspunten die de lagere conversie een beetje goedmaken. Huntelaar creëert immers betere kansen dan Dolberg voor zijn ploeggenoten. Dit blijkt uit het aantal assists en dus zijn toegevoegde waarde als pion in de punt van de aanval.

Juist daarom was het zo raar om Huntelaar op de bank te zetten. En te houden.